Category: Մաթեմատիկա

Հոդված 20.

Սովորողի իրավունքներն ու պարտականությունները

1. Ուսումնական հաստատություններում սովորողներն ունեն հավասար իրավունքներ և պարտականություններ: Դրանք սահմանվում են օրենքով և ուսումնական հաստատության կանոնադրությամբ:

2. Սովորողն իրավունք ունի`

1) ստանալու հանրակրթության պետական կրթական չափորոշչին համապատասխան կրթություն.

2) ծնողի համաձայնությամբ ընտրելու ուսումնական հաստատությունը և ուսուցման ձևը, ինչպես նաև տվյալ ուսումնական հաստատությունում առկա հոսքը, ստանալու կրթական վճարովի ծառայություններ.

3) անվճար օգտվելու ուսումնական հաստատության ուսումնանյութական բազայից.

4) մասնակցելու ներդպրոցական և արտադպրոցական միջոցառումների.

5) պաշտպանված լինելու ցանկացած ֆիզիկական և հոգեբանական ճնշումներից, շահագործումից, մանկավարժական և այլ աշխատողների ու սովորողների այնպիսի գործողություններից կամ անգործությունից, որով խախտվում են սովորողի իրավունքները, կամ ոտնձգություն է արվում նրա պատվին ու արժանապատվությանը.

6) ուսումնական հաստատության կանոնադրությամբ սահմանված կարգով մասնակցելու ուսումնական հաստատության կառավարմանը.

7) ազատորեն փնտրելու և մատչելիորեն ստանալու ցանկացած տեղեկատվություն, բացառությամբ օրենքով սահմանված դեպքերի.

8) ազատ արտահայտելու սեփական կարծիքն ու համոզմունքները.

9) օգտվելու օրենքով և ուսումնական հաստատության կանոնադրությամբ սահմանված այլ իրավունքներից:

3. Սովորողը պարտավոր է`

1) կատարել ուսումնական հաստատության կանոնադրության և ներքին կարգապահական կանոններով սահմանված պահանջները.

2) ստանալ հանրակրթության պետական չափորոշիչներին համապատասխան գիտելիքներ, ձեռք բերել և տիրապետել համապատասխան հմտությունների և կարողությունների, բավարարել սահմանված արժեքային համակարգին ներկայացվող պահանջները.

3) հաճախել և մասնակցել ուսումնական պարապմունքներին.

4) կատարել օրենքով և ուսումնական հաստատության կանոնադրությամբ սահմանված այլ պարտականություններ:

Հոդված 21.

Սովորողների նկատմամբ կիրառվող կարգապահական տույժերը

1. Ուսումնական հաստատությունում կարգապահությունն ապահովվում է օրենքով, ուսումնական հաստատության կանոնադրությամբ և ներքին կարգապահական կանոններով սահմանված կարգով:

2. Ուսումնական հաստատության ներքին կարգապահական կանոնները չկատարելու կամ ոչ պատշաճ կատարելու դեպքերում սույն օրենքով և ուսումնական հաստատության կանոնադրությամբ սահմանված կարգով միջին և ավագ դպրոցների սովորողների նկատմամբ կարող են կիրառվել հետևյալ կարգապահական տույժերը.

1) նկատողություն.

2) խիստ նկատողություն:

3. Սովորողի նկատմամբ կարգապահական տույժ նշանակելու օրվանից հետո՝ մեկ տարվա ընթացքում, կարգապահական տույժը կարող է հանվել, եթե սովորողը կարգապահական նոր խախտում թույլ չի տվել և դրսևորել է իրեն որպես բարեխիղճ, օրինակելի, կարգապահ սովորող:

4. Սույն հոդվածի 2-րդ մասի 2-րդ կետով նախատեսված կարգապահական տույժը մեկ ուսումնական տարվա ընթացքում նույն սովորողի նկատմամբ կրկնակի կիրառվելու դեպքում ուսումնական հաստատությունը կարող է`

1) առաջարկել ծնողին սովորողին տեղափոխել այլ ուսումնական հաստատություն.

2) դիմել սոցիալական աջակցության բնագավառի լիազոր մարմնին` երեխային սոցիալական աջակցության ծառայություն կազմակերպելու առաջարկով:

5. Եթե ոչ պետական ուսումնական հաստատության, մասնագիտացված հանրակրթական դպրոցի, ինչպես նաև այլընտրանքային ուսուցման համակարգում սովորողը կամ նրա ծնողը չի պահպանել պայմանագրային դրույթները, կամ սովորողը չի ապահովել կրթության բովանդակությանն ու ծավալի յուրացմանը ներկայացվող նվազագույն պահանջները, ապա տվյալ ուսումնական հաստատությունը կարող է միակողմանի լուծել պայմանագիրը՝ այդ մասին տասն օր առաջ տեղյակ պահելով ծնողին:

6. Ուսումնական պարապմունքներից սովորողի հաճախակի անհարգելի բացակայության համար պատասխանատվություն է կրում ծնողը` օրենքով սահմանված կարգով:

Հոդված 22.

Սովորողների առողջության պահպանումը

1. Ուսումնական հաստատությունն ապահովում է կրթական ծրագրի կատարման անվտանգ և ապահով պայմաններ, բնականոն աշխատանքային ռեժիմ, բժշկական օգնություն և սպասարկում, սովորողների ֆիզիկական զարգացման ու առողջության ամրապնդման համար անհրաժեշտ պայմաններ, ձևավորում է անձնական հիգիենայի և առողջ ապրելակերպի հմտություններ՝ համաձայն առողջապահության բնագավառում պետական կառավարման լիազորված մարմնի սահմանած կարգի:

2. Սովորողների առողջության պահպանման և ֆիզիկական ու մտավոր զարգացման դժվարությունները կանխարգելելու, վերականգնելու նպատակով յուրաքանչյուր սովորող տարին առնվազն մեկ անգամ անցնում է բժշկական (պրոֆիլակտիկ) հետազոտություն` ուսումնական հաստատության բժշկական սպասարկման ծառայության կողմից, իսկ դրա անհնարինության դեպքում` տարածքային սպասարկման առողջապահական կազմակերպության կողմից` պետական բյուջեի միջոցների հաշվին:

Հոդված 23.

Սովորողների խրախուսումը

1. Սովորողների համար ուսումնական հաստատության, նրա հիմնադրի, կրթության պետական կառավարման լիազորված մարմնի, տարածքային կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմինների, սոցիալական գործընկերների, կազմակերպությունների, անհատների կողմից կարող են սահմանվել բարոյական և նյութական խրախուսման ձևեր` շնորհակալագիր, գովասանագիր, դրամական խրախուսում կամ ուսումնական հաստատության կանոնադրությամբ սահմանված այլ ձևեր։

Հոդված 27.

Մանկավարժական աշխատողների իրավունքներն ու պարտականությունները

1. Մանկավարժական աշխատողն իրավունք ունի`

1) մասնակցելու ուսումնական հաստատության կառավարմանը` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ և ուսումնական հաստատության կանոնադրությամբ սահմանված կարգով.

2) ընտրելու և ընտրվելու համապատասխան պաշտոններում և կառավարման համապատասխան մարմիններում.

3) մասնակցելու ուսումնական հաստատության գործունեությանը վերաբերող հարցերի քննարկմանը և լուծմանը.

4) բողոքարկելու ուսումնական հաստատության ղեկավար մարմինների հրամանները, որոշումները և կարգադրությունները` Հայաստանի Հանրապետության oրենսդրությամբ սահմանված կարգով.

5) առաջարկներ ներկայացնելու առարկայական չափորոշիչների, ծրագրերի, դասագրքերի բարելավման վերաբերյալ.

6) oգտվելու ուսումնական հաստատության գրադարանի, տեղեկատվական պահոցների ծառայություններից` ուսումնական հաստատության կանոնադրությանը համապատասխան.

7) ընտրելու և կիրառելու դասավանդման այնպիսի մեթոդներ և միջոցներ, որոնք ապահովում են ուսումնական գործընթացի բարձր որակ` իր ընտրությամբ օգտագործելով կրթության պետական կառավարման լիազորված մարմնի երաշխավորած դասագրքեր և ուսուցողական նյութեր, ձեռնարկներ և սովորողների գիտելիքների, հմտությունների և կարողությունների գնահատման մեթոդներ.

8) պաշտպանված լինելու սովորողների, մանկավարժական և այլ աշխատողների այնպիսի գործողություններից, որոնք նսեմացնում են իր մասնագիտական վարկանիշն ու արժանապատվությունը.

9) ունենալու կազմակերպական և նյութատեխնիկական պայմաններ մասնագիտական գործունեություն իրականացնելու համար.

10) իր շահերի պաշտպանության նպատակով ստեղծելու կազմակերպություններ, արհմիություններ կամ անդամակցելու դրանց` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով.

11) հանրակրթության պետական չափորոշչին համապատասխան՝ մշակելու և իրականացնելու դասապլաններ, թեմատիկ միավորներ.

12) մասնակցելու վերապատրաստումների, գիտաժողովների, քննարկումների և լսումների.

13) դիմելու արտահերթ ատեստավորվելու կամ որակավորման համապատասխան տարակարգ ստանալու համար.

14) օգտվելու օրենքներով և ուսումնական հաստատության կանոնադրությամբ իրեն վերապահված իրավունքներից, լիազորություններից և խրախուսման ձևերից:

2. Մանկավարժական աշխատողը պարտավոր է`

1) հարգել և պաշտպանել սովորողի իրավունքներն ու ազատություները, պատիվն ու արժանապատվությունը.

2) նպաստել երեխայի կրթության իրավունքի իրացմանը՝ հաշվի առնելով յուրաքանչյուրի կրթական կարիքների առանձնահատկությունները.

3) նպաստել ուսումնական հաստատությունում սովորողների կողմից հանրակրթական (հիմնական և լրացուցիչ) ծրագրերի յուրացման և առարկայական չափորոշիչների ապահովման գործընթացին, ինչպես նաև ուսուցման մեթոդների կիրառման միջոցով համապատասխան գիտելիքների, հմտությունների ձեռքբերմանը, արժեքային համակարգի ձևավորմանը, իրականացնել հանրակրթական ծրագրերը.

4) ապահովել հանրակրթության պետական չափորոշիչով նախատեսված ծրագրերի բովանդակության պարտադիր նվազագույնի յուրացումը սովորողների կողմից` կիրառելով դասավանդման առավել արդյունավետ մեթոդներ և ժամանակակից տեխնոլոգիաներ.

5) հետևողականորեն կատարելագործել իր առարկայական և մասնագիտական գիտելիքներն ու հմտությունները, իրականացնել ստեղծագործական և հետազոտական աշխատանքներ.

6) համագործակցել ծնողների հետ երեխաների կրթության կազմակերպման և ընտանեկան դաստիարակության հարցերում.

7) համագործակցել գործընկերների հետ փորձի փոխանակման և մասնագիտական գործունեության արդյունավետության բարձրացման նպատակով.

8) պահպանել ուսումնական հաստատության կանոնադրությամբ, ներքին իրավական ակտերով և կարգապահական կանոններով սահմանված պահանջները.

9) սովորողների մեջ ձևավորել պատշաճ վարքագիծ ու վարվելակերպ, դաստիարակել հայրենասիրություն.

10) սովորողների մեջ զարգացնել ինքնուրույնություն, նախաձեռնություն և ստեղծագործական ունակություններ:

3. Մանկավարժական աշխատողների համար ուսումնական հաստատության, նրա հիմնադրի, կրթության պետական կառավարման լիազորված մարմնի, տարածքային կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմինների, սոցիալական գործընկերների, կազմակերպությունների, անհատների կողմից կարող են սահմանվել բարոյական և նյութական խրախուսման ձևեր` շնորհակալագիր, գովասանագիր, դրամական խրախուսում կամ ուսումնական հաստատության կանոնադրությամբ սահմանված այլ ձևեր։

Մաթեմատիկայի ընտրությամբ գործունեության ժամերին մասնակցել ենք Հանրային Աուդիտ նախագծին։  Նախագծի շրանակներում կատարել ենք մի շարք գործնական աշխատանքներ։

 Բաժանվեցինք խմբերի։ Յուրաքանչյուր խումբ չափերիզի միջոցով չափեց  Արևմտյան դպրոցի որևէ ուսումնական տարածքների  չափերը։ 

Մեր խումբը հաշվեց 4-5-րդ դասարանների ուսումնական կաբինետների  չափերը, որի շնորհիվ  հաշվեցինք այդ տարածքների  զբաղեցրած մակերեսն ու ծավալը։

5․1 դասարանի դասասենյակ՝

Լայնություն՝ 5մ 65սմ

Երկարություն՝ 11մ 67սմ

Բարձրություն՝ 2մ 93սմ

Հիմքի մակերես՝ 565*1167=659355 սմ քառ․, որը մոտավորապես 66 մ քառ․ է։

ծավալ՝ 565*1167*293=193191015սմ խոր․, որը մոտավորապես 193 մ խոր․ է։

5․2 դասարանի դասասենյակ՝

Լայնություն՝ 5մ 70սմ

Երկարություն՝ 11մ 72 սմ

Բարձրություն՝ 2մ 93սմ

Հիմքի մակերես՝ 570*1172=668040 սմ քառ․, որը մոտավորապես 67 մ քառ․ է:

ծավալ՝ 570*1172*293=195735720 սմ խոր․, որը մոտավորապեսմ 196 խոր․ է։

4․1 դասարանի դասասենյակ՝

Լայնություն՝ 6մ 8սմ

Երկարություն՝ 11մ 50սմ

Բարձրություն՝ 2մ 93սմ

Հիմքի մակերես՝ 608*1150=699200 սմ քառ․, որը մոտավորապես 70 մ քառ․

ծավալ՝ 608*1150*293=204865600 սմ խոր․, որը մոտավորապես 205 մ խոր․

4․2 դասարանի դասասենյակ՝

Լայնություն՝ 6մ 3սմ

Երկարություն՝ 7մ 36սմ

Բարձրություն՝ 2մ 93սմ

Հիմքի մակերես՝ 603*736=443808 սմ քառ․, որը մոտավորապես 44 մ քառ․ է։

ծավալ՝ 603*736*293=130035744 սմ խոր․ է, որը մոտավորապես 130 մ խոր․ է։

4․3 դասարանի դասասենյակ՝

Լայնություն՝ 6մ 23 սմ

Երկարություն՝ 12մ 40սմ

Բարձրություն՝ 2մ 93սմ

Հիմքի մակերես՝ 623*1240=772520 սմ քառ․, որը մոտավորապես 77 մ քառ․ է։

ծավալ՝ 623*1240*293=226348360 սմ խոր․, որը մոտավորապես 226 մ խոր․ է։

Ուսումնասիրել ենք նաև Excel  ծրագիրը։ Սովորել ենք մուտքագրել տվյալներ, ըստ տվյալների   կազմել  աղյուսակ։ Արդյունքները ներկայացրել ենք դիագրամի տեսքով՝

Արևմտյան դպրոցի 2021 թ-ի կոմունալ ծախսերի(գազ և ջուր) արդյունքն՝ այստեղ։

Արևմտյան դպրոցի 2022 թ-ի կոմունալ ծախսերի(գազ և ջուր) արդյունքն՝ այստեղ։

Մենք այս երորրդ ուսումնական շրջանում կատարել ենք մի շարք մաթեմատիկական հետաքրքիր նախագծեր: Մաթեմատիկան Հովհանես Թումանյանի հեքիաթներում նախգծի շրջանակներում գնացել ենք ճամփորդության դեպի Հովհանես Թումանյանի տուն-թանգարան: Մենք կազմել ենք խնդիրներ և խաչբառներ ինչպես նաև ընթերցել ենք Հ. Թումանյանի ստեղծագործություններ: Մենք նաև սովորել էինք խառը թվերի հանում, խառը թվերի բազմապատկում, խառը թվերի գումարումը և խառը թվերի բաժանումը: Ես այս տարի ավելի շատ գիտելիք ստացա մաթեմատիկայից:

Մաթեմատիկա

Խաղը կազմել եմ lerningapps.org-ով
Լուծիր իմ կազմած Միլիոնատեր Մաթեմատիկական խաղը և ստուգիր ու մարզիր իմացությունդ

Մեղվի փեթակն ունի ուղղանկյունանիստի տեսք: Նրա չափումներնն են՝

բարձրություն՝ 44 սմ,

լայնություն՝ 35 սմ,

Երկարություն՝ 35սմ

Փեթակի ծավալը՝ 44x35x35=53900 սմ խոր.
Փեթակի կափարիչը ունի քառակուսու տեսք, կողմը 57 սմ
57×57=3249 սմ քառ.

Խնդիր 1
1 մեղվով շրջանակը կարժի 5000 դրամ: Որքան պետք է վճարի մեղվաբույծը, որպեսզի գնի 9 այդպիսի շրջանակ ունեցող մեղվաընտանիք գնելու համար:
5000×9=45000 դրամ

Որքան վճարեց մեղվաբույծը եթե գնեց 15 այդպիսի մեղվաընտանիք:
15×45000=675000 դրամ

Խնդիր 2
1լ բանկայում տեղավորվում է 1կգ 500գրամ: Որքան մեղր կտեղավորվի 4լ բանկայում:

1500×4=6000
6000գրամը=6 կգ