Month: April 2023

12

76սմ2

600*900=54000
15*15=225
540000:225=2400

24 5/9

125

a > 0, b < 0, ab=0

Ղազարոս Աղայանի «Եղեգնուհին» գործն ամբողջությամբ կարդա՛:

 1.Դուրս գրի՛ր անծանոթ բառերը և բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր։

մինուճար-Ծնողների միակ զավակը հանդիսացող:
նաժիշտ-աղախին
ղարաչի-գնչու
մերթ-Երբեմն
2․Ստեղծագործությունը մասերի բաժանի՛ր և վերնագրի՛ր։

3․Թվարկի՛ր ստեղծագործության հերոսներին և բնութագրի՛ր։
բոշա-սուտասան, սև, այլանդակ աղջիկ էր
Եղեգնուհի-չքնաղ, միամիտ, ճկուն էր

4.Ի՞նչ սովորեցրեց քեզ այս պատմությունը:
Այս պատմությունը ինձ սովորեցրեց, որ ստել չի կարելի և ինչ անես դա էլ կստանաս:

Օդանավակայանում ամեն վայրէջքից հետո պետք է անցնի առնվազն 1 րոպե, որպեսզի թռիչքուղին պատրաստ լինի հաջորդ վայրէջքին։ Ամենաշատը մեկ օրվա ընթացքում քանի ինքնաթիռ կարող է վայրէջք կատարել այդ օդանավակայնում:

Գտնել 2 հաջորդական թվեր, որոնցից յուրաքանչյուրի թվանշանների գումարը բաժանվում է 17-ի։

Գտնել այն երկնիշ թվերի քանակը, որոնց տասնավորի թվանշանը մեծ է միավորի թվանշանից։

Առաջնության ընթացքում ֆուբոլային թիմը խփել է 40 գոլ։ Հայտնի է, որ այդ թիմում 9 խաղացող դարձել է գոլի հեղինակ։Ամենաշատը քանի ֆուտբոլիստ են խփել նույն քանակի գոլեր:

60.Ընդգծված դարձվածքները փոխարինի՛ր հոմանիշ բառերով:

Փարիզից Վարշավա թռչելիս լեհ կինոդերասան Ցիբուլսկու աչքով ընկավ, որ կողքի
ուղևորը վախեցած  նստած է: Նա փորձեց հարևանին քաջալերել:

– Մեր օրերում ինքնաթիռով թռչելը անիմաստ է,- ասաց,- նույնիսկ ավտոմեքենան
ավելի վտանգավոր է: Էս քանի օրը բարեկամներիցս մեկի մեքենայի վրա ինքնաթիռ ընկավ:

61.Կազմե՛լ նախադասություններ՝ գործածելով տրված դարձվածային միավորները։

Բարի մարդը վարդագույն ակնոցով է նայում բոլորին:
Հանցագործը ջրից չոր դուրս եկավ:
Ուսուսցչուհու համբերության բաժակը լցվել էր:
Ընկածին պետք է միշտ ձեռք մեկնել:
Տատիկները քաղցր աչքով են նայում թոռնիկներին։

Կարդա՛ Ղազարոս Աղայանի «Եղեգնուհին» գործը և կատարի՛ր տեքստային առաջադրանքները:

1. Բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր եղեգնուտ, աներևույթ, անմատչելի, ուռկան, սաթ, խորշել, ընծա, ննջել բառերը։
   եղեգնուտ-Եղեգով պատված տեղ
   աներևույթ-Չերևացող
   անմատչելի-Որին չի կարելի տիրել
   ուռկան-ձկնորսական ցանց
   սաթ-Երրորդական շրջանի բույսերի քարացած դեղնագույն (կամ սև) խեժ:
   խորշել-գարշել
   ընծա-նվեր
   ննջել -քնել
   
2. Երկրորդ հատվածում գտի՛ր հականիշ բառերով նախադասությունը և դուրս գրի՛ր։
   ― Հապա ինչո՞ւ ես սև ու տգեղ, նա շատ չքնաղ և աննման պետք է լինի։
   
3. Ի՞նչ է նշանակում բախտը փորձել դարձվածքը․ գրի՛ր այլ դարձվածքներ բախտ բառով:
   
   Բախտը փորձել նշանակում է փորձել ինչ-որ ճանապարհով նպատակին հասնել:
   
   Բախտը ժպտաց, բախտը բերեց, բախտը բացվեց, բախտը ծռվեց, բախտի բերմամբ, բախտի գլխին քար գցել, բախտի քմահաճույքին թողնել, շան բախ ունենալ:

Առաջին մաս

Ես մի փոքրիկ սիրտ ունեմ: Շատ փոքրիկ, շա՜տ-շա՜տ փոքրիկ:

— Մարդու սիրտը չպետք է դատարկ մնա, – ասում է տատիկը, – եթե դատարկ մնա, դատարկ ծաղկամանի նման տգեղ կլինի և մարդուն ցավ կպատճառի:

Ահա, հենց այդ պատճառով էլ երկար ժամանակ է՝ մտածում եմ՝ այս փոքրիկ սիրտը ո՞ւմ նվիրեմ: Այսինքն՝ ո՞ւմ պետք է սրտիս մեջ տեղավորեմ, որ բոլորից լավը լինի: Ճիշտն ասած՝ ախր, չգիտեմ՝ ինչպես ասեմ…Սիրտս ուզում է՝ այս ամբողջ-ամբողջ, փոքրիկ-փոքրիկ սիրտս՝ մի փոքրիկ, սիրուն տնակի պես, մի այնպիսի մեկին նվիրեմ, որին շա՜տ-շա՜տ եմ սիրում…կամ…չգիտեմ…մեկին, որ շատ լավն է: Մեկին, որ իսկապես արժանի է իմ շատ փոքրիկ եւ մաքուր սրտի մեջ տնակ ունենալու: Ճիշտ եմ ասում, չէ՞։
— Սիրտը հյուրանոց չէ, որ մարդիկ գան, մի երկու-երեք ժամ կամ մի երկու-երեք օր այնտեղ մնան ու հետո գնան, – ասում է հայրիկը, – սիրտը ճնճղուկի բույն չէ, որ գարնանը շինվի, իսկ աշնանը քամին այն իր հետ քշի ու տանի…
ճիշտն ասած՝ չգիտեմ՝ ինչ է սիրտը, բայց գիտեմ, որ տեղ է շա՜տ-շա՜տ լավ մարդկանց եւ մշտապես…
Դե…Երկար մտածելուց հետո վճռեցի՝ սիրտս նվիրեմ մայրիկիս, ամբողջ սիրտս, ամբողջը նվիրեմ մայրիկիս եւ կատարեցի այդ բանը…
Բայց, ո՜վ զարմանք, երբ նայեցի սրտիս, չնայած մայրիկս հանգիստ տեղավորվել էր նրա մեջ եւ իրեն էլ շատ լավ էր զգում, այդուհանդերձ նկատեցի, որ կեսը դեռեւս դատարկ էր մնացել…
Դե, իհարկե, հենց սկզբից ես պիտի գլխի ընկնեի ու սիրտս երկուսին նվիրեի՝ հայրիկիս ու մայրիկիս: Այդպես էլ վարվեցի:
Հետո, հետո գիտե՞ք՝ ի՞նչ եղավ: Այո, իհարկե, նայեցի ու տեսա՝ սրտիս մի մասում դեռեւս դատարկ տեղ է մնացել…
Անմիջապես վճռեցի սրտիս դատարկ մնացած անկյունը նվիրել մի քանի հոգու: Մի քանի հոգու, ում շատ եմ սիրում:
Մեծ եղբորս, փոքրիկ քրոջս, պապիկին, տատիկին, իմ բարի քեռուն եւ ուրախ բնավորությամբ հորեղբորս էլ տեղավորեցի սրտիս մեջ:
Մտածեցի՝ հիմա արդեն սրտիս մեջ կարգին խճողում է…այսքան մարդ մի՞թե հնարավոր է այսքան փոքրիկ սրտում տեղավորել:
Բայց երբ նայեցի սրտիս, Աստված իմ, Աստված իմ, գիտե՞ք՝ ինչ տեսա:
Տեսա, որ այս բոլոր մարդիկ տեղավորվել են սրտիս ճիշտ կես մասի մեջ, ճիշտ կեսի, թեեւ հանգիստ նստել, ասում, խոսում ու ծիծաղում էին, եւ ոչ մեկը չէր բողոքում տեղի նեղվածքից:
Դե…հետո հերթը…Այո, ճիշտ է, սրտիս մնացածը, այսինքն՝ դատարկ մնացած կեսը ուրախությամբ ու գոհունակությամբ նվիրեցի այն բոլոր լավ մարդկանց, ովքեր ապրում են մեր թաղում, եւ բոլոր այն լավ բարեկամներին, որ ունեմ, եւ բոլոր ընկերներիս եւ բոլոր այն ուսուցիչներին, ովքեր սիրում են երեխաներին…
Եվ գիտե՞ք, թե ինչ եղավ…

Երկրորդ մաս

Աստված իմ, այսքան փոքրիկ սիրտը ինչպե՞ս կարող է այսքա՛ն մեծ լինել:
Ճիշտն ասած, խոսքը մեր մեջ, հայրս մի հորեղբայր ունի: Հայրիկիս այս հորեղբայրը շա՜տ, շա՜տ, շա՜տ փող ունի: Ես երբ տեսա՝ բոլոր լավ մարդիկ տեղավորվում են սրտիս մեջ, աշխատեցի հայրիկիս այս հորեղբորն էլ տանեմ սրտիս մեջ եւ մի անկյուն էլ նրան հատկացնեմ…բայց…չտեղավորվեց…ինչ արեցի, չտեղավորվեց…շատ խղճացի…բայց ի՞նչ անեմ, չտեղավորվեց, էլի, իմ մեղքը հո չի, իր մեղքն է: Այսինքն՝ ճիշտն ասած, երբ ինքն էլ դժվարությամբ, մի կերպ տեղավորվում էր սրտիս մեջ, փողերի հսկա սնդուկը դուրս էր մնում, նա էլ հևիհև դուրս էր վազում սրտիցս, որպեսզի վերցնի իր սնդուկը…
Այո…կամաց–կամաց հասկանում էի, թե մի փոքրիկ-փոքրիկ սիրտ որքա՜ն կարող է մեծ լինել: Մի գիշեր, երբ հիշեցի այն մեծ պատերազմի ծանր օրերն ու գիշերները, միանգամից վեր թռա ու ճչացի. «Սրտիս մնացած մասը կնվիրեմ բոլոր նրանց, ովքեր կռվեցին եւ կեղտոտ թշնամուն մեր հողից, մեր երկրից ու մեր տնից դուրս վռնդեցին…»:
…Հիմա այլեւս իմ սիրտը նմանվել էր մի մեծ քաղաքի, դպրոց ուներ, հիվանդանոց ուներ, զորանոց ուներ, փողոց, թաղ, պողոտա ուներ եւ դարձյալ մի աշխարհի չափ դատարկ տեղ ուներ…
Ինքս ինձ ասացի. «Այլեւս բավական է ընտրություն անել, իմ սիրտը պատկանում է աշխարհի բոլոր-բոլոր լավ մարդկանց՝ աշխարհի այս ծայրից մինչեւ մյուս ծայրը…»:
Դուք ինքներդ տեսնում եք՝ հիմա միայն մի շա՜տ-շա՜տ փոքրիկ անկյուն է դատարկ մնացել սրտիս մեջ: Գիտեք՝ այդ տեղը ում համար եմ թողել, այո, ճիշտ է, բոլոր վատ մարդկանց, միայն՝ մի պայմանով, որ հրաժարվեն վատ լինելուց եւ վատ արարքներ կատարելուց. երեխաներին չնեղացնեն, ծովը չկեղտոտեն, կենդանիներին չսպանեն եւ ոչ մեկի նկատմամբ բռնություն չգործադրեն…
Վատ մարդիկ էլ, եթե լավանան, իրավունք ունեն, չէ՞, իմ սրտի մեջ մի փոքրիկ տնակ ունենալու. ..չէ՞։
Կարծում եմ՝ եթե վատ մարդիկ բարիանան ու գան, դարձյալ իմ սրտի մեջ մի փոքրիկ տեղ կմնա…գուցե անտառների համար, սարերի, ձկների, եղնիկների, փղերի…եւ շատ ուրիշ բաների համար…
Իսկապես, զարմանալի է, հայտնի չէ՝ սա սի՞րտ է, թե՞ ծով: Այսքան փոքրիկ սիրտն, ախր, ինչպե՞ս է, որ երբեք չի լցվում:
Դե լավ, դա ինձ չի վերաբերում:
Երբ մեծանամ, գուցե հասկանամ, թե ինչու է այդպես, սակայն հիմա, մինչեւ այն պահը, երբ դեռ սրտիս մեջ տեղ կա, պետք է այդ տեղը նվիրեմ լավ ու բարի մարդկանց։
Սիրտը հենց դրա համար է, ճիշտ չէ՞։

Առաջադրանքներ՝

1. Բառարանի օգնությամբ բացատրիր անծանոթ բառերը:
   հևիհև-Հևալով
2. Պատմությունը բաժանիր հատվածների և վերնագրիր:
   Ում նվիրել սիրտը
   Փոքր բայց մեծ սիրտը
   
3. Ինքդ կազմիր հարցեր և առաջադրանքներ ստեղծագործության վերաբերյալ:
   Նկարագրիր տղաին:
   Տղան ում նվիրեց սիրտը:
   
4. Ի՞նչ է սովորեցնում այս պատմվածքը:
   Այս պատմվածքի իմաստը դա, որ սիրտը հյուրանոց չէ, որ մարդիկ գան, մի երկու-երեք ժամ կամ մի երկու-երեք օր այնտեղ մնան ու հետո գնան:
   
5. Դու ինչի՞ ես նմանեցնում դատարկ սիրտը:
   Ես դատարկ սիրը նմանացնում եմ չորացած ծառին:
   
6. Ո՞վ չէր տեղավորվում տղայի սրտում և ինչո՞ւ:
   Տղայի սրտում չէր տեղավորվում հայրիկի հորեղբայրը, որովհետև նա շատ փող ուներ և նա պահում էր փողերը սնդուկում և սնդուկը դուրս էր մնում սրտից հորեղբայրը վազում էր սնդուկի հետևից:
   
7. Ի՞նչ ես հասկանում «սիրտը նվիրել» ասելով:
   «Սիրտը նվիրել» նշանակում է ինչ-որ մեկին սիրել, հարգել, հոգ տանել և խնամել:
   
8. Դու ո՞ւմ կնվիրեիր քո սիրտը և ինչո՞ւ:
   Ես իմ սիրտը կնվիրեի իմ ընտանիքի անդամներին, քանի որ նրանք իմ կյանքի՛ ամենակարևոր և ամենահարազատ մարդիկ են:
   
9. Քեզ դո՞ւր եկավ այս պատմությունը, ինչո՞ւ:
   Ինձ դուր եկավ այս պատմությունը, որովհետև այն հետաքրքիր և անսովոր պատմություն է:
   
10. Ստեղծագործական աշխատանք` գրել շարադրություն «Իմ սիրտը» վերնագրով, աշխատանքը տեղադրել բլոգում, ձևավորել համապատասխան նկարով:

Իմ սիրտը մի փոքրիկ օրգան է, որն ունի իմ բռունցքի չափը: Չնայած իր փոքրությանը այն իր մեջ պահում է շատ զգացմունքներ սեր, հարգանք, հոգատարություն, խիղճ և այլն: Իմ սիրտը նույնպես բնակիչներ ունի ծնողներս, եղբայրս հարազատներս և ընկերներս:
Իմ սիրտը այնքան մեծ է, որ կարող է իր մեջ տեղավորել մի ամբողջ Հայաստան:

1,44
28,10
46,455
8,844
0,525
1,0

2,9
2,37
0,32
0,953
14,62
5,76

0,037
1,263
0,002
2,397
51,03
5,56

25657

2,19
1,924
155,421
36,73

114178
3809

3 4/7, 17 15/18, 313 1/2, 22 1/5

72225
2
4
1

AB>A’B’

18 2/5-15 3/5=2 4/5
14/5:2=14/5*1/2=7/5=1 2/5

34%=34/100=0,34
90%=90/100=0,9
17%=17/100=0,17
5%=5/100=0,05
123%=123/100=1,23
250%=250/100=2,5

Կարդա՛, պատրաստվի՛ր «Որոտ թագավորը» գործի քննարկմանը։

Առաջադրանքներ՝

1.Հատվածից դուրս գրի՛ր քեզ անծանոթ բառերը և բացատրի՛ր բառարանի օգնությամբ։

Վերստ-չափման միավոր
որոտ-կայծակ, ամպրոպ
սանդուղք-աստիճան
գզիր-վաճառական
դեղ ու դարման-դեղորայք
հեքիմ-բուժակ
գլխապատառ-հևիհև

2.Առանձնացրո՛ւ քեզ առավել դուր եկած հատվածը և հիմնավորի՛ր։

Բայց մի անգամ մի գյուղացի է գալիս պալատը ու ներկայանում թագավորին։ Թագավորը տեսնում է սրա երկու ականջն էլ խցան է կոխած՝ զարմանում է։

— Էդ ի՞նչ կնշանակի, ինչո՞ւ ես ականջներդ խցան կոխել,— հարցնում է գյուղացուն։

— Ի՞նչ անեմ, թագավորն ապրած կենա,— պատասխանում է գյուղացին.— դու էնպես բարձր ձեն ունես, որ խոսելիս քո ձենիցը մարդիկ խլանում են։ Ամպի նման որոտում ես, նրա համար էլ անունդ դրել են Որոտ Թագավոր։

Թագավորն սկզբում սաստիկ վրդովվում է։ Հավատալը չի գալիս, թե ինքը կարող էր էդ տեսակ զարհուրելի ձեն ունենալ։ Բայց երբ ամեն բան պարզվում է իր համար ու համոզվում է, բարկանում է իր նախարարների վրա, հրամայում է նրանց ամենքի ձեռն ու ոտն էլ կապոտել ու բանտարկել, իսկ գյուղացուն շինում է իր գլխավոր ու միակ խորհրդատուն։ Միայն իրավունք է տալիս, որ ականջները խցանով փակի։

Այս հատվածը ինձ դուր եկավ, որովհետև վերջապես հայտնվեց մեկը, ով համարձակվեց թագավորին ասել ճշմարտությունը:

3.Ներկայացրո՛ւ գործի ասելիքը։

Իմ կարծիքով այս ստեղծագործության ասելիքը այն է, որ ճշմարտությունը ասելիս պետք չէ վախենալ դիմացինից, նույնիսկ եթե նա թագավոր է:

1). 50
2). 17
3). 90
4). 90, m-k
5). 20
6). 2n
7). 306
8). 0
9). 2500
10). -50, 500