Մեր բնագիտության դասերը հետաքրքիր են անցնում, քանի որ ավելի շատ պրակտիկ միջավայրում ենք անցկացնում: Ընկեր Շուշանը մեզ սովորեցնում է ինչպես մշակել և հոգ տանել բույսերի մասին:
Ուսումնասիրել ենք մայրցամաքները, հետաքրքիր գիտելիքներ ստացել: Սովորել ենք նաև հարթավայրերի, բլուրների, լեռների և շատ այլ բաների մասին: Մասնակցել եմ բոլոր ֆլեշմոբերին:
Երկրի ցամաքային տարածությունները ծածկված են փխրուն շերտով, որն անվանում են հող: Հող չկա միայն ցամաքի սառցածածկ տարածքների և ժայռերի վրա:
Հողը Երկրի վրա գոյանում է շատ դանդաղ, հազարավոր ու միլիոնավոր տարիների ընթացքում: Իսկ ինչպե՞ս է դա տեղի ունենում:
Continue reading “Մեզ սնող հողը”Մայրցամաքների մակերևույթը ամենուրեք նույն ձևը չունի: Այնտեղ եղած հարթ և ընդարձակ տարածություններն անվանում են հարթավայրեր: Հարթավայրերը լինում են տարբեր մեծության: Աշխարհում ամենաընդարձակը Ամազոնի հարթավայրն է, որը գտնվում Է Հարավային Ամերիկա մայրցամաքում:
Continue reading “Հարթավայրեր, բլուրներ, լեռներ”Մարդն իր կյանքի ընթացքում ստեղծում է տարբեր իրեր: Մեր շրջապատի ցանկացած իր, կենդանի օրգանիզմ կարող ենք կոչել մարմին: Մարմիններ են քարը, ծառը, տունը, միջատը, մետաղալարը և այլն: Ինչպես տեսնում ես, մարմիններն այնքան շատ են, որ անհնար է բոլորը թվարկել: Դրանք բաժանում են բնական (բնության կողմից ստեղծված) և արհեստական (մարդու կողմից ստեղծված) մարմինների: Արեգակը, Լուսինը, մոլորակները համարվում են նաև տիեզերական մարմիններ: Թվարկի’ր քո շրջապատում գտնվող բնական և արհեստական տասական մարմինների անուններ:
Continue reading “Մարմիններ, նյութեր, մասնիկներ”
Մակերեսը` 422 հազար կմ քառակուսի։
Առավելագույն խորությունը` 2210 մետր։
Ատլանլտյան օվկիանոս ներքին ծով Թուրքիայի, Բուլղարիայի, Ռումինայի, Ուկրաինայի, Ռուսաստանի, Վրաստանի և մասամբ ճանաչված Աբխազիայի ափերի մոտ։ Կերչի նեղուցով միանում է ԱԱզովի ծովին, Բոսֆորի նեղուցով`Մարմարա ծովին և այնուհետև Դարդանելի նեղուցով` Էգեյան և Միջերկրական ծովին:
Continue reading “Սև ծով”Հայաստանը հայտնի է որպես գեղեցիկ և բարձր լեռների երկիր: Հայաստանի բոլոր գետերն ունեն շատ արագ ու բուռն հոսք: Այդ իսկ պատճառով, հին ժամանակներում Հայաստանը կոչում էին «Նաիրի», որը նշանակում է «արագ հոսող ջրերի երկիր»: Այստեղ բնական ջրերը միշտ բարձր են գնահատվել, իսկ գետերի ակունքները ժամանակին համարվում էին սրբազան: Այսօր Հայաստանում կա ավելի քան 9,400 գետ և գետակ՝ 180 հազար կմ ընդհանուր երկարությամբ: Եկեք ծանոթանանք Հայաստանի ամենամեծ և ամենագեղեցիկ գետերի տասնյակին:
Continue reading “Հայաստանի գետերը”Սահարա անապատը. Աֆրիկայի բարձրադիր ափերը, կենտրոնական շրջանների խոնավ ու տոթ օդը, դժվարանցանելի անտառները բնական անմատչելի արգելքի դեր են կատարել մայրցամաքի ներքին շրջանների հետազոտման գործում: Դավիթ Լիվիգստոնը հայտնագործեց Ձամբեզի և Կոնգո գետերի վրա գտնվող Վիկտորիայի և իր անունով կոչվող’ Լիվինգստոնի ջրվեժները և այլն:
թեմա
Հետաքրքիր փաստ պանդայի մասին
Ի՞նչ նպատակ է հետապնդում
Նախագծի նպատակը հետաքրքիր տեղկություններ հավաքագրել, սովորելն է, ապա ընթերցողին ևս ներկայացնելն է:
Ո՞ւմ համար է նախատեսված
Նախատեսված է բոլոր հետաքրքրասեր մարդկանց համար:
Ինչի՞ մասին է
Այստեղ կգտնեք ուշագրավ տեղեկություններ պանդաների մասին:
Պանդայի մասին
Բոլոր պանդաներն աշխարհի տարբեր վայրերում բերվել են Չինաստանից: Նրանք հիմնականում սնվում են բամբուկով, այդ պատճառով էլ նրանց հաճախ ՙՙբամբուկի արջ ՚՚ են կոչում: Նրանք օրական սնվում են 12 ժամ և կարող են օրական ուտել մինչր 40 կգ բամբուկ: Գոյություն ունեն անդաների երկու տեսակ՝ մեծ և փոքր: Մեծ պանդան ավելի հայտնի է, քան փոքր ցեղակիցը: Մեծ պանդան ունի սև և սպիտակ գունավորում, իսկ փոքրը խարտյաշ է՝ սպիտակ ՙՙդիմակով՚՚: Նրանք ձմռանը խորը քուն չեն մտնում: Ապրում են մինչև 20 տարի, անհետացող տեսակ է: Պանդաները մենակյաց են:
Շատերը պանդաներին արջ են համարում, սակայն որոշ գիտնականներ նրանց ջրարջերի շարքին են դասում:
Պանդաներին չի կարելի գնել, նրանց հնարավոր է միայն վարձակալել Չինաստանից: Վարձակալության արժեքը կազմում է տարեկան 1 միլիոն դոլար: Միևնույն ժամանակ, մանրակրկիտ ձևով ուսումնասիրվում են պանդաներին պահելու համար անհրաժեշտ պայմանները: Եթե կենդանաբանական այգին չի համապատասխանում կանոնակարգին, դիմումը մերժվում է:
Ամբողջ աշխարհում մնացել է 1900 մեծ պանդա, որոնցից 300-ը՝ անազատության մեջ:
Առաջադրանքներ
Մարդն իր կյանքի ընթացքում ստեղծում է տարբեր իրեր: Մեր շրջապատի ցանկացած իր, կենդանի օրգանիզմ կարող ենք կոչել մարմին: Մարմիններ են քարը, ծառը, տունը, միջատը, մետաղալարը և այլն: Ինչպես տեսնում ես, մարմիններն այնքան շատ են, որ անհնար է բոլորը թվարկել: Դրանք բաժանում են բնական (բնության կողմից ստեղծված) և արհեստական (մարդու կողմից ստեղծված) մարմինների: Արեգակը, Լուսինը, մոլորակները համարվում են նաև տիեզերական մարմիններ: Թվարկի’ր քո շրջապատում գտնվող բնական և արհեստական տասական մարմինների անուններ:
Մարմինները կազմված են նյութերից: Ձմռանը մեր տների ապակիները գարդարող եղյամը մարմին է, որը կազմված է ջրից: Ջուրն արդեն նյութ է: Մարմինները բաղկացած են տարբեր նյութերից: Մեր մարմինը, օրինակ, բաղկացած է ջրից, ճարպերից, սպիտակուցներից, ածխաջրերից և այլ նյութերից: Բազմազան նյութերից են պատրաստված մեր բնակարանները, տանն օգտագործվող տարբեր սարքավորումները (արհեստական մարմիններ):
Նյութերը լինում են պինդ, հեղուկ և գազային: Ցանկացած պինդ մարմին ունի որոշակի ձև: Օրինակ՝ տուֆի որմնաքարը ունի խորանարդի ձև, իսկ ձյան փաթիլը նման է կենտրոնից ճառագայթաձև ձգվող, կանոնավոր դասավորված սառցե բյուրեղների:
Հեղուկները և գազերը որոշակի ձև չունեն: Հեղուկը ընդունում է այն անոթի ձևը, որի մեջ լցված է:
Խոհանոցում, գազօջախը միացնելիս, զգում ես բնական գազի սուր հոտը: Դա նրանից է, որ գազերն ընդհանրապես շատ արագ են տարածվում: Եթե նույնիսկ շատ կարճ ժամանակ գազի փականը բաց է մնում, ապա խոհանոցն անմիջապես լցվում է գազով: Այն մենք զգում ենք իր սուր հոտի շնորհիվ: Գիտնականները պարզել են, որ բոլոր նյութերը կազմված են շատ փոքրիկ, աչքի համար անտեսանելի մասնիկներից: Դրանում համոզվելու համար կատարենք փորձ:
Վերցնենք մեկ նյութից կազմված որևէ մարմին, օրինակ՝ շաքարի կտոր: Այնուհետև այն գցենք տաք ջրով լցված ապակե բաժակի մեջ և գդալով խառնենք: Սկզբում շաքարը բաժակի մեջ լավ երևում է, բայց խառնելու ընթացքում այն աստիճանաբար դառնում է անտեսանելի: Դրանից հետո փորձենք ջրի համը և կզգանք, որ այն քաղցր է: Դա նշանակում է, որ շաքարը չի անհետացել, այն մնացել է բաժակում: Սակայն ինչո՞ւ շաքարի կտորը չի երևում: Այն բաժանվել է մանրագույն մասնիկների, այսինքն՝ լուծվելով խառնվել է ջրի մասնիկների հետ: Այս փորձը ապացուցում է, որ նյութերը և դրանցից բաղկացած մարմինները կազմված են մանրագույն մասնիկներից: Ցանկացած նյութ կազմված է յուրահատուկ մասնիկներից, որոնք ձևով և չափերով տարբերվում են այլ նյութերի մասնիկներից:
Առաջադրանք՝
ալյումին, երկաթ, ոսկի, գոլորշի, ջուր, նավթ, թթվածին, արծաթ, փայտ, ապակի
Գառնիկ Բարսեղյան 